Polska podczas maltabiennale.art 2024 na Malcie

Impreza ma szansę stać się ważnym wydarzeniem na kulturalnej mapie Europy, na co wskazuje m.in. brytyjski “The Guardian”. Polska będzie miała na nim sporą reprezentację.

W tym wiosennym festiwalu sztuki współczesnej, który potrwa od 13 marca do 31 maja, weźmie udział 80 artystów z 23 krajów. O skali zainteresowania tym wydarzeniem świadczy ilość zgłoszeń, które wpłynęły do organizatorów maltabiennale.art 2024. Około 2,5 tysiąca artystów z 100 krajów ubiegało się o udział w tym festiwalu.

Przekrój sztuki z całego świata, także Polski

Organizatorzy tego wydarzenia tak dobrali współczesnych twórców, aby reprezentowali sztukę współczesną z niemalże całego świata. Podczas tego wydarzenia będzie można zapoznać się z pracami z Ameryki Północnej (USA, Kuba, Salwador) i Południowej (Chile, Peru, Brazylia, Kolumbia), a także z Afryki (RPA, Egipt, Ghana), Azji (Korea Południowa) oraz Australii czy Karaibów. Najliczniejszą grupę będą jednak stanowili artyści z Europy. Polskę sztuką współczesną będzie reprezentować Wioletta Kulewska Akyel - artystka zajmująca się malarstwem, projektowaniem oraz instalacjami. Od 2018 roku uczestniczy ona w wielu programach rezydencji artystycznych w Europie.

Międzynarodowy zespół artystów będzie odpowiadać za główną wystawę maltabiennale.art. Merytoryczną pieczę nad tym będzie czuwać Sofia Baldi Pighi - niezależna włoska kuratorka. Wystawa pt. "Insulaphilia" będzie skupiać się na tematyce związanej z basenem Morza Śródziemnego. Jej koncepcja odnosi się do obsesji na punkcie wysp. Ma ona zachęcać artystów do refleksji nad wyjątkową pozycją Malty, która jest łącznikiem Europy z Afryką Północną oraz Bliskim Wschodem. Wystawa zostanie podzielona na cztery sekcje: regionalną, aspekty dekolonizacji, polityczne wymiary Morza Śródziemnego oraz różne formy oporu.

W ramach maltabiennale.art powstanie także ponad 20 pawilonowych narodowych i tematycznych, które będą usytuowane w historycznych miejscach na Malcie i Gozo. Główna część maltańskiego biennale będzie zlokalizowana w okolicach Valletty - stolicy tego śródziemnomorskiego kraju, która została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1980 roku, a w 2018 roku pełniła rolę Europejskiej Stolicy Kultury.

Udział Wioletty Kulewskiej Akyel w tym biennale nie będzie jedynym polskim akcentem artystycznym. Z polską sztuką współczesną na Malcie będzie można zetknąć się w dwóch pawilonach: narodowym oraz tematycznym.

Narodowa sztuka z Polski

Pierwszy z nich “Polonia” to owoc współpracy Ambasady Polski w Valletcie, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu. Głównym założeniem udziału “narodowej” reprezentacji w ramach maltabiennale.art jest zaprezentowanie (po raz pierwszy na Malcie) najciekawszych, oryginalnych i aktualnych tendencji w polskiej sztuce współczesnej. Do stworzenia polskiego pawilonu “Polonia” wybrano dojrzałych artystów z dużym dorobkiem:

• Zdzisława Nitkę, profesora ASP we Wrocławiu,

• Ryszarda Grzyba, niezależnego artystę z Warszawy,

• Zbigniewa Macieja Dowgiałło, niezależnego artysty z Warszawy,

• Krzysztofa Skarbka, profesora ASP we Wrocławiu,

• Mariusza Trelińskiego, reżysera operowego, dyrektora artystycznego Teatru Wielkiego Opery Narodowej w Warszawie.

Ideą łączącą rodzimych twórców oraz ich dzieła w ramach pawilonu “Polonia” będzie temat nawiązujący do jednego z archetypów kultury europejskiej - motywu dziejów św. Jana Chrzciciela - w szczególności jego śmierci na życzenie pięknej Salome, która zażądała głowy świętego w nagrodę za swój taniec przed królem Herodem Antypasem. Ta biblijna historia ma bardzo wiele odniesień w całej historii europejskiej kultury i sztuki. Wśród wielkich malarzy poruszających ten temat był m.in. Caravaggio. Ten jeden z najwybitniejszych przedstawicieli wczesnego baroku namalował aż cztery dzieła poświęcone temu motywowi. Najwybitniejsze z nich, przedstawiające dekapitację św. Jana, Caravaggio stworzył dla konkatedry św. Jana Baptysty w Valletcie, gdzie wisi do dziś, przyciągając miliony wielbicieli jego twórczości oraz zwykłych turystów.

Organizatorzy pawilonu “Polonia” poprosili wybranych rodzimych artystów o twórcze i współczesne odniesienie się do archetypu św. Jana i Salome oraz różnych interpretacji tego wątku w kulturze europejskiej - ze szczególnym uwzględnieniem obrazu Caravaggia z Valletty. Efektem tego będzie wystawa kilkunastu obrazów. Dodatkowo zostanie prezentowany zapis wideo opery „Salome” w reżyserii Mariusza Trelińskiego na scenie Teatru Wielkiego Opery Narodowej w Warszawie. Polski pawilon narodowy będzie się mieścić w przestrzeni zabytkowej, XIX-wiecznej Villi Portelli w miejscowości Kalkara, niedaleko Valletty. Kuratorem wystawy jest Krzysztof Stanisławski, koordynatorką Renata Sargalska, a producentem - Wojciech Rumiński.

Wystawa “Polonia” będzie czynna od 12 marca do 31 maja 2024.

Tematyczna sztuka współczesna

Oprócz narodowego pawilonu, polską sztukę współczesną podczas maltabiennale.art 2024 będzie reprezentować pawilon tematyczny pt. “Inne geografie, inne historie” przygotowany przez Fundację OmenaArt, na której czele stoi filantropka i miłośniczka sztuki Omena Mensah. Powstanie on według koncepcji Hanny Wróblewskiej, pod opieką kuratorską Natalii Bradbury.

W wyjątkowej przestrzeni Fortu St. Elmo w Valletcie, artystki wykorzystają rzeźbę, fotografię, wideo i instalację, przeplatając swoje prace wspólnym wątkiem aktywizmu. Pochodzące z Polski i Ukrainy, artystki rezydują oraz tworzą w różnych miejscach w Europie (Hiszpania, Wielka Brytania) oraz angażują się w międzynarodowe rezydentury.

Ich artystyczne poszukiwania zagłębią się w uniwersalne tematy takie jak: migracja, tożsamość, transformacja, wspólnota czy skutki burzliwych zmian. Mimo różnorodnych pokoleń i artystycznych środowisk, znajdą one wspólny punkt doświadczeń w dzielonej narracji. Prace artystek zapewnią unikalną perspektywę na inne geografie, dynamikę społeczną, prywatne mitologie i alternatywne historie, kwestionując ustalone narracje i zapraszając do “herstorycznego” punktu widzenia.

W pawilonie tematycznym “Inne geografie, inne historie” będzie można oglądać dzieła autorstwa Lia Dostlievy, Barbary Falender, Izy Jagiełło, Idy Karkoszko czy Aleksandry Karpowicz. Będzie on czynny od 13 marca do 31 maja 2024.

Ponadto podczas maltabiennale.art 2024, dojdzie także do otwarcia nowej przestrzeni artystycznej LuginsLand of Art w Rabacie - owoc wytężonych prac Fundacji OmenaArt na Malcie.

Głównym organizatorem maltabiennale.art 2024 jest Malta Heritage pod auspicjami prezydenta Malty dr Georga Vella oraz UNESCO. Głównymi partnerami tego festiwalu jest Arts Council Malta, Maltańska Organizacja Turystyczna, Malta Libraries, Valletta Cultural Agency, MCAST, Festivals Malta i Spazju Kreattiv, wspierane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Handlu oraz Gozo, za pośrednictwem Dyrekcji Kultury.

Więcej informacji: https://maltabiennale.art/

JEN/mat.pras.