Cisi buntownicy - Polski Symbolizm w Monachium

Turystyka kulturoznawcza dla Niemieckiej Centrali Turystyki (DZT) ma szczególny priorytet. W 2020 roku Niemcy były najważniejszym kierunkiem podróży kulturalnych Europejczyków i zajęły 1 miejsce, jako cel podróży kulturalnych. Obecnie, po pandemii, Niemcy szybko odbudowują pozycje lidera.

W Monachium w Kunsthalle München zaprezentowano wystawę pt. „Cisi buntownicy”. Przedstawia ona polskie malarstwo z przełomu XIX i XX wieku. Wystawa nie tylko przenosi zwiedzających w świat mitów i legend, w senne pejzaże, w dawne tradycje i zwyczaje, ale także przybliża Polskę i jej kulturę okresu rozbiorów.

W narodzie bez własnego państwa - Polska była podzielona między Rosję, Prusy i Austro-Węgry aż do uzyskania niepodległości w 1918 roku - młode pokolenie twórców i twórczyń podążyło za wezwaniem „cichego buntu“: chodziło o „odnowienie” malarstwa. Poprzez swoje obrazy artyści dawali narodowi polskiemu to, czego brakowało w sferze politycznej: wspólną tożsamość. Inspirację znajdowali we własnej historii, kulturze i przyrodzie, a także w wymianie doświadczeń ze środowiskami artystycznymi Monachium, Paryża, Sankt Petersburga czy Wiednia.

Kunsthalle München prezentuje, po raz pierwszy w Niemczech, tak obszerną wystawę poświęconą okresowi rozkwitu sztuki polskiej w latach 1890-1918, na którą składa się około 130 ważnych dzieł z kolekcji państwowych i prywatnych.

Sztuka bez granic

Sztuka polska ok. 1900 roku jest świadectwem ożywionej wymiany myśli z europejskimi artystami i artystkami. Polscy malarze i malarki często studiowali za granicą lub tam podróżowali. Swoje prace prezentowali również na międzynarodowych wystawach.
W Paryżu na przykład, zetknęli się z nowoczesnymi nurtami impresjonizmu i japonizmu. Liczebnie silna enklawa polskich artystów i artystek pojawiła się w Monachium około 1870 roku. W swojej twórczości nawiązywali głównie do tutejszego nurtu realizmu oraz symbolistycznego malarstwa Arnolda Böcklina czy Franza von Stucka. W ten sposób ich malarstwo pokonywało ówczesne granice geograficzne i polityczne oraz wpływało na kształtowanie poczucia własnej tożsamości całego narodu.

Inspiracja i nowe perspektywy

Wielu polskich artystów i artystek sięgało w swoim malarstwie po dawne mity i legendy, a także tworzyło nowe. Duże znaczenie miała na przykład mityzacja rodzimego krajobrazu i życia chłopskiego: pierwotnej kultury słowiańskiej szukano u Górali Podhalańskich, a także u ukraińskojęzycznych Hucułów z Karpat Wschodnich z ich zwyczajami i tradycjami.

Wystawa zaprasza do odkrywania polskiej sztuki i kultury z okresu około 1900 roku - czasu przemian społecznych i innowacji estetycznych. Celem jest poznanie artystów i artystek ruchu Młoda Polska, takich jak Jan Matejko, Jacek Malczewski, Olga Boznańska czy Ferdynand Ruszczyc, których dzieła nie tylko należą do największych skarbów kultury polskiej i stanowią znaczący składnik sztuki europejskiej przełomu wieków.

Wystawa jest objęta wspólnym patronatem Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Franka-Waltera Steinmeiera oraz Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.

Wystawa została zorganizowana z inicjatywy Kunsthalle München, a jej współorganizatorami są Instytut Adama Mickiewicza oraz Muzea Narodowe w Warszawie, Krakowie i Poznaniu.

JEN/mat.pras.