Jeszcze niedawno było to tylko zabytkowe miasteczko. Dziś jest to także modny nadmorski kurort pełen atrakcyjnych rozrywek.
Nesebeyr (Несебър Nesebǎr) to niewielkie zabytkowe miasteczko na bułgarskim wybrzeżu Morza Czarnego. W Polsce przyjęła się jego nazwa jako Neseber. Do połowy lat dziewięćdziesiątych znane ono było jedynie jako urocza zabytkowa miejscowość, którą chętnie odwiedzali turyści przebywający w pobliskich nadmorskich kurortach. Głównie byli to wczasowicze wypoczywający w Słonecznym Brzegu, największym bułgarskim kurorcie nad Morzem Czarnym. To właśnie w tej miejscowości koncentrowały się liczne hotele, w których wypoczywali w większości zagraniczni turyści. Neseber pełnił w tamtych czasach głównie rolę uroczego miasteczka z wąskimi uliczkami i zabytkami Starego Miasta. Turyści odwiedzali starówkę Neseberu, aby zobaczyć tutejsze zabytki z różnych epok i miło spędzić popołudnie lub wieczór w miejscowych tawernach.
Metamorfoza sennego miasteczka
Dziś Neseber znacznie się rozrósł. Liczy około 14 tysięcy mieszkańców. To już nie tylko zabytkowe miasteczko, ale także ciesząca się dużą popularnością miejscowość wypoczynkowa z nowoczesnymi hotelami i rozbudowaną infrastrukturą rekreacyjno-wypoczynkową. Współczesny Neseber dzieli się na dwie części: nowy Neseber - współczesne miasto usytuowane na stałym lądzie z nowoczesnymi domami i siedzibą władz gminy Neseber oraz stara, zabytkowa część miasta, która zlokalizowana jest na małym półwyspie.
W 1956 r. starożytna cześć Neseberu zyskała status rezerwatu architektonicznego i archeologicznego, a w 1983 r. wpisano ją na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO. W związku z tym na tym terenie nie mogą być prowadzone, żadne większe inwestycje ingerujące w zabytkową strukturę miasta. Natomiast nowy Neseber w ciągu ostatnich 30 lat rozwinął się w znaczący sposób. W tej części miasta oraz w przylegającej do niej miejscowości Ravda ciągle buduje się nowe budynki apartamentowe, pensjonaty i coraz większe hotele oraz obiekty sportowo-rekreacyjne (boiska sportowe, korty tenisowe). Wybudowano tu nawet największy w Bułgarii aquapark.
Hiszpańska jakość na bułgarskim wybrzeżu
Na nocleg w Neseberze wybrałem hotel Sol Nessebar Mare będący częścią Sol Nessebar Resort. W skład tego kompleksu wchodzą dwa czterogwiazdkowe hotele: Mare i Bay oraz jeden pięciogwiazdkowy hotel Palace. Obiekty te znalazłem w ofercie kilku polskich biur podróży m.in. Itaki i Sun & Fun. W niskim sezonie turystycznym (czerwiec, wrzesień) oferują one bardzo atrakcyjne ceny. Pięciodniowy pobyt w czterogwiazdkowym hotelu z przelotem oraz z wyżywieniem w wersji all inclusive kosztuje od 1600 zł na osobę. Uważam, że to atrakcyjna propozycja. W opcji first minute lub last minute może udałoby się znaleźć jeszcze ciekawsze propozycje cenowe.
Na miejscu okazało się, że wybór hotelu okazał się dla mnie wyjątkowo trafiony. Hotele Sol Nessebar Resort mają znakomitą lokalizację. Wyobraźcie sobie 7 hektarów parku i terenów zielonych, alejki z kwiatami, wiekowe drzewa, wszystko tuż przy pięknej piaszczystej plaży, z klubem plażowym, zjeżdżalniami wodnymi, własnym aquaparkiem, kilkoma dużymi basenami, centrum odnowy biologicznej, zajęciami rozrywkowymi, klubem dla dzieci, wyborem kilku restauracji i barów. W tym otoczeniu działają trzy hotele z wygodnymi pokojami i bezpłatnymi usługami o wysokim standardzie. Do tego wyżywienie w ulubionej wersji przez Polaków, czyli wersji all inclusive, serwowane w nowoczesnych restauracjach, które proponują dania kuchni śródziemnomorskiej, azjatyckiej, hiszpańskiej, bułgarskiej, niemieckiej i amerykańskiej.
Hotele Sol Nessebar Resort to obiekty z pełną infrastrukturą gastronomiczną i rekreacyjno-wypoczynkową. Na dodatek położone są bezpośrednio nad morzem. Z hoteli do plaży jest ok. 70 metrów. Na terenie wioski hotelowej ustawiono kilka modeli popularnych starych samochodów, które stanowią tło do pamiątkowych zdjęć. W Sol Nessebar Resort jest tak dużo różnorodnych atrakcji, że możnaby przez tydzień z niego nie wychodzić i miło spędzić tu cały urlop. Jak jednak usiedzieć choć przez dzień w nawet najpiękniejszym hotelu skoro w okolicy jest tak dużo innych atrakcji ?
Moc rozrywek
Jestem osobą aktywną i lubię być w ruchu oraz jak dużo się dzieje. Uwielbiam chodzić, zwiedzać i poznawać okolicę. Jak dla mnie lokalizacja hotelu była znakomita. Polegało to również na jego usytuowaniu na skraju nowego Neseberu i przylegającej do niego sąsiedniej niewielkiej nadmorskiej miejscowości Ravda. Stwarzało to możliwość swobodnego odbywania spacerów nie tylko do starej i nowej części miasta, ale także do sąsiedniej Ravdy. Wystarczył niespełna półgodzinny spacer, aby dotrzeć w te miejsca. Skusiłem się też na spacer plażą do oddalonego o jakieś 7 km centrum Słonecznego Brzegu. Przez tydzień pobytu wszędzie chodziłem pieszo. Ani razu nie skorzystałem z kursujących tu autobusów, choć ich przystanek znajdował się w sąsiedztwie hotelu.
Hotelowa plaża nie jest zbyt szeroka, ale i tak większość gości korzysta z miejsc przy kilku dużych basenach, a dzieci i młodzież większość czasu spędzają na zabawach w hotelowym aquaparku. Jeśli ktoś chciałby doświadczyć kąpieli wodnych z większą dawką emocji, to może skorzystać odpłatnie z największego w Bułgarii Aquaprarku Neseber. Dla tych, którzy pragną odmiany, kurort oferuje możliwość skorzystania z trzech innych plaż. Wiele osób spacerowało lub dojeżdżało autobusem na słynne plaże Słonecznego Brzegu.
Darmowe rozrywki, na które oprócz odkrytych basenów i aquaparku, mogą liczyć goście Sol Neseber Resort to kryty basen, siłownia, boiska do siatkówki, koszykówki, piłki nożnej, rzutki, tenis stołowy, mini klubu dla dzieci, dyskoteka, zajęcia sportowe oraz wieczorne programy artystyczne. Odpłatnie można korzystać ze strefy SPA (jacuzzi, sauna, hammam, prysznice naprzemienne, zabiegi relaksujące i upiększające, masaże), z trzech kortów tenisowych z oświetleniem, wypożyczalni rowerów, sportów wodnych na plaży (windsurfing, parasailing, banan, skutery wodne), mini golfa, kręgli, bilarda, łaźni tureckiej i konsoli playatation.
Trzy tysiące lat historii
Neseber to wyjątkowo malownicze miasteczko. Położone jest ono we wschodniej części Bułgarii na południowej części wybrzeża. Jest ono oddalone o 37 km na północny-wschód od Burgas i o 7 km na południe od Słonecznego Brzegu, popularnego bułgarskiego kurortu.
W dużej mierze niezwykły urok Neseberu wynika z jego wyjątkowego położenia. Początkowo usytuowany on był na niewielkiej skalistej wyspie odległej zaledwie 400 m od lądu. Współcześnie, aby usprawnić komunikację, wyspę połączono groblą z lądem i w ten sposób stała się ona półwyspem. Stary Neseber ma zaledwie 24 ha powierzchni. Jego długość wynosi zaledwie 850 m, a szerokość 300 m.
Neseber to jedno z najstarszych miast w Europie. W okresie pierwszego tysiąclecia przed naszą erą. Swoją osadę o nazwie Mesembria założyli tu Trakowie. W 510 r. n. e. stała się ona grecką kolonią i znaczącym ośrodkiem handlowym. W 72 roku p.n.e. miasto zostało zdobyte przez wojska Cesarstwa Rzymskiego i było jego częścią. Po upadku Cesarstwa miasto dostało się pod panowanie Bizancjum. W 812 r. zostało ono podbite przez Słowian, a jego nazwa została zmieniona na Nesseba. Następnie ponownie trafiło ono pod władanie Bizancjum, a na początku X wieku zdobyli je Bułgarzy. Szczyt rozwoju Neseberu nastąpił za panowania cara Iwana Aleksandra, kiedy miasto stało się jednym z najważniejszych ośrodków miejskich państwa bułgarskiego. Z czasem miasto ponownie zostało przejęte przez Imperium Osmańskie. Po wyzwoleniu w 1878 r. Neseber ponownie stał się greckim portem rybackim, by po pewnym czasie stać się częścią Bułgarii.
Ocalałe zabytki
Neseber miał wiele szczęścia i na terenie jego starówki do czasów współczesnych przetrwało wiele zabytków z różnych epok. W północnej części półwyspu zachowały się fragmenty muru trackiej fortyfikacji. Z czasów greckich możemy dziś oglądać pozostałości akropolu, agory i świątyni Apollina. Pamiątką epoki rzymskiej są pozostałości łaźni termalnych. Z okresu Bizancjum pochodzą niektóre kościoły. Do średniowiecznych zabytków należą m.in. pochodząca z V–VI w. stara siedziba biskupia (cerkiew św. Zofii), cerkiew Bogurodzicy, a także nowa siedziba biskupia (cerkiew św. Szczepana). Z czasów panowania bułgarskiego cara Iwana Aleksandra przetrwało kilka budowli sakralnych oraz domy mieszkalne budowane w charakterystycznym stylu bułgarskim. Ich parter wykonany jest z jasnego kamienia. Poza ich obrys wystają piętra wykonane z ciemnego drewna. Domy te są przykryte czerwoną dachówką. Wystająca część budynków ma bardzo praktyczną funkcję. W słoneczne dni rzuca ona cień na wąskie uliczki i daje osłonę mieszkańcom miasta przed słonecznym skwarem. Pamiątkami z czasów panowania Imperium Osmańskiego są pozostałości łaźni tureckich.
Symbolem Neseberu jest drewniany wiatrak z przełomu XVIII i XIX w., pełniący niegdyś funkcję młyna. Znajduje się on na grobli łączącej dawną wyspę z lądem. Na tle morza i błękitnego nieba oraz oddalonych o 400 metrów zabudowań zabytkowego miasteczka prezentuje się on wyjątkowo malowniczo. Turyści chętnie robią sobie w jego otoczeniu pamiątkowe zdjęcia. Obecnie na grobli jest dwukierunkowa asfaltowa droga z chodnikami dla pieszych po obu stronach jezdni. Prowadzi ona do bram starożytnego miasta.
Miasto czterdziestu kościołów
Po przejściu grobli dochodzi się do ruin bram miasta i murów obronnych. W ich sąsiedztwie znajduje się Muzeum Archeologiczne, w którym prezentowane są wystawy dotyczące historii miasta. Można w nim obejrzeć ciekawą kolekcję ikon oraz zabytkowe przedmioty pochodzące z okresu greckiego, bizantyjskiego i drugiego odrodzenia bułgarskiego.
Tym, co wyróżnia Neseber spośród innych zabytkowych miasteczek jest wyjątkowo duża liczba budowli sakralnych, które zachowały się w różnym stanie. Jest ich tu czterdzieści. Obliczono, że Neseber jest miastem z największą na świecie liczbą kościołów i cerkwi na metr kwadratowy powierzchni. Część z nich przetrwała w całości. Dziś są one otwarte dla wiernych oraz turystów i w dalszym ciągu pełnią one funkcję świątyń różnych wyznań. Część dawnych obiektów sakralnych przemianowano na muzea i prezentowane są w nich różnego rodzaju eksponaty. Po niektórych świątyniach zostały tylko lepiej lub gorzej zachowane ruiny.
Do najważniejszych zabytków sakralnych Neseberu należy zaliczyć cerkiew Chrystusa Pantokratora z XIII w., uważaną za jeden z najpiękniejszych zabytków Bułgarii. Wzniesiono ją na polecenie cara bułgarskiego Iwana Aleksandra. Jej mury zbudowane są z naprzemiennych pasów białego kamienia i czerwonej cegły. Innymi ważnymi historycznymi świątyniami są: cerkiew św. Apostołów, z której do dzisiaj pozostała jedna nawa i część kolumnady, najmniejsza ze wszystkich cerkiew św. Jana Chrzciciela z XI w. z zachowaną na jednej z kolumn inskrypcją: „Święty Janie Chrzcicielu ocal mnie” oraz cerkiew Bogurodzicy z XIX w., z pięknym ikonostasem oraz wieżą, z której można podziwiać panoramę miasta. Za jedną z ważniejszych uważana jest świątynia św. Szczepana posiadająca bogate wnętrze, w której można obejrzeć zachowane freski i malowidła ścienne. Warto też zobaczyć ruiny cerkwi Świętych Archaniołów Michała i Gabriela. Duże zainteresowanie turystów wzbudzają ruiny cerkwi św. Zofii, które znajdują się w centrum starożytnego Neseberu. Miała ona 25 m długości i 12 m szerokości. Dziś jej ruiny wykorzystywane są jako sceneria przy organizacji różnych wydarzeń kulturalnych m.in. plenerowych koncertów.
Wieczory w tawernach
Niezwykłego uroku dodają starożytnej części miasta wąskie kręte uliczki, wzdłuż których wznoszą się niewielkie domy mieszkalne pobudowane w bułgarskim stylu. Większość pomieszczeń na parterach tych domów zagospodarowano na przeróżne sklepiki oraz niewielkie restauracyjki, tawerny, kawiarnie czy winiarnie. Wyższe kondygnacje tych domów są zamieszkałe, co sprawia, że tutejsza starówka nie pełni jedynie roli plenerowego terenu muzealnego z antycznymi zabytkami, ale jest normalnie funkcjonującą częścią miasta. W niektórych takich domach działają też niewielkie pensjonaty i apartamenty na wynajem.
Po wschodniej stronie półwyspu jest wybudowana w ostatnich latach marina z eleganckimi apartamentami oraz port rybacki. W marinie cumują motorówki, żaglówki oraz skutery wodne, które można wynająć i poczuć smak morskiej przygody.
Stary Neseber oczarował mnie. Lubiłem tu codziennie przychodzić o różnych porach dnia. Szczególnie lubiłem spędzać tu wieczory, kiedy na wąskich uliczkach robiło się tłoczno i gwarno. Wieczorne spacery w tej scenerii bardzo pogodnie mnie nastrajały. Moje wizyty na Starówce kończyłem w miejscowych tawernach, gdzie rozkoszowałem się przepięknym widokiem na zachodzące nad morzem słońce i smakiem serwowanych w nich przepysznych dań rybnych oraz znakomitych bułgarskich win. Szczególnie lubiłem przesiadywać w restauracyjkach i kawiarniach po zachodnie stronie półwyspu. Stąd rozciąga się widok na leżący po przeciwnej stronie zatoki Słoneczny Brzegu. Z tego miejsca widziałem również leżące dalej kurorty: Czajka, Swieti Wlas i Elenite. Co kilkadziesiąt minut z mariny zlokalizowanej po zachodniej stronie półwyspu odpływały niewielkie stateczki do tych miejscowości.
Wyjeżdżając z Nseberu marzyłem o tym, żeby tu jeszcze kiedyś wrócić. Należy marzyć. Ponoć marzenia się spełniają.
Jerzy Niemociński
poleca:
