Tashkent Textile Week, czyli Taszkienckie Targi Tekstylne

Tashkent Textile Week, czyli Taszkienckie Targi Tekstylne odbyły się na przełomie maja i czerwca w stolicy Uzbekistanu. W ich ramach miały miejsce: 6 Międzynarodowe Targi Tekstyliów i Mody „UzTextileExpo - Spring 2023”, Forum Tekstylne, II Międzynarodowa Konferencja Konfederacji Pracodawców oraz liczne seminaria.

- Swoje produkty zaprezentowało na wystawie UzTextileExpo 160 firm z 10 krajów (m.in. z Niemiec, Chin, Indii, Turcji, Korei, Białorusi, Tadżykistanu, Rosji i Pakistanu) oraz ponad 60 przedsiębiorstw uzbeckich. W ciągu trzech dni wystawę odwiedziło 10 000 gości – informuje Shakhzoda Kuchkarova, koordynator Tashkent Textile Week.

Przemiany uzbeckiej branży włókienniczej

Uzbekistan słynie z produkcji wysokiej jakości bawełny. Branża tekstylna to jedna z głównych gałęzi uzbeckiej gospodarki i ważna dziedzina eksportu tego kraju. Uzbekistan jest szóstym co do wielkości producentem surowej bawełny na świecie. Jej uprawy zajmują w tym kraju powierzchnię 1,03 mln hektarów.

W przeszłości na plantacjach dochodziło do wyzysku pracowników i zatrudniania dzieci. W 2007 r. około 300 światowych firm przystąpiło do bojkotu uzbeckiej bawełny ze względu na zmuszanie dzieci, studentów, lekarzy, nauczycieli i ludzi innych zawodów do przymusowej pracy przy zbiorach bawełny. Bojkot uzbeckiego surowca zapoczątkował działania uzbeckich władz na rzecz zaprzestania pracy przymusowej w tym sektorze.

Sprzedaż wyrobów zamiast surowca

W 2017 r. eksport surowej bawełny z Uzbekistanu został zabroniony i rozpoczął się proces przestawiania całej branży z eksportu surowca na produkcję finalnych wyrobów tekstylnych. Rok później uruchomiono program prywatyzacji tego sektora. W dwa lata sprywatyzowano całą branżę tekstylną, sprzedając ją ponad 100 prywatnym firmom. Zainicjowano tworzenie tzw. klastrów tekstylnych (o strukturze holdingu), czyli zespołów firm w obrębie jednej grupy właścicielskiej realizujących cały cykl przerobu bawełny od jej uprawy na plantacjach, przez produkcję przędzy, wytwarzanie tkanin, aż po szycie konfekcji. Celem ich działalności jest maksymalizacja zysku. Obecnie działają już 134 tego typu klastry.

Reformy w sferze przemysłu tekstylnego należą do najbardziej spektakularnych w całej uzbeckiej gospodarce. W ciągu kilku lat produkcja włókiennicza znacząco wzrosła, a zyski z jej eksportu przekroczyły wpływy ze sprzedaży surowej bawełny. Obecnie przemysł tekstylny rozkwita i dynamicznie rozwija się eksport.

- W 2020 r. wartość produkcji przemysłu włókienniczo-odzieżowego Uzbekistanu wynosiła 4,5 miliarda USD, w 2021 r. wzrosła ona do 6 mld USD, a w 2022 osiągnęła poziom 7,1 mld USD.

Eksport branży tekstylnej w 2018 r. wart był 1,3 mld USD, w 2020 r. - 1,9 mld USD, a w 2022 r. - już 3,2 mld USD - mówi Ilkhom Khaydarov, Prezydent Stowarzyszenia Przemysłu Włókienniczego i Odzieżowego Uztekstilprom.

Koniec bojkotu uzbeckich tekstyliów

W miarę wprowadzanych reform w branży włókienniczej kolejne kraje znoszą zakaz importu wyrobów z Uzbekistanu. Jeśli w 2016 r. uzbeckie tekstylia sprzedawano do 43 krajów, to obecnie wyroby te trafiają już do ponad 74 państw.

W marcu 2022 r. koalicja Cotton Campaign ogłosiła zakończenie globalnego bojkotu uzbeckiej bawełny. Władze Uzbekistanu są przekonane, że zaprzestanie zatrudniania dzieci, przestrzeganie praw pracowniczych i produkcja zgodna z zasadami zrównoważonego rozwoju przyciągnie do uzbeckiego przemysłu tekstylnego globalne marki takie jak Nike i Adidas. Rozmowy w tej sprawie są już prowadzone. Dzięki temu w Uzbekistanie powstaną nowe miejsca pracy dla milionów ludzi, wypromowane zostaną międzynarodowe standardy w dziedzinie rolnictwa i zwiększy się eksport wyrobów włókienniczych. W kraju tym działa już 200 międzynarodowych firm tekstylnych m.in. z Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Holandii, Chin, Austrii, Łotwy, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Arabii Saudyjskiej i Polski.

- Głównymi rynkami zbytu uzbeckich tekstyliów są kraje Wspólnoty Niepodległych Państw – 52% eksportu, południowa i wschodnia Azja – 23% oraz Europa i Turcja – 21% - mówi Ilkhom Khaydarov, Prezydent Stowarzyszenia Przemysłu Włókienniczego i Odzieżowego Uztekstilprom.

Ostatnio w coraz większym stopniu uzbeckie wyroby włókiennicze trafiają na rynek Europy Zachodniej. UE przyznała im specjalny status, który umożliwia eksport na jej obszar bez kontyngentów i ceł. Obecnie największym europejskim importerem tych wyrobów jest Polska.

-W 2021 r. Polska kupiła 46% całego uzbeckiego eksport tekstyliów do krajów UE za około 67,5 miliona dolarów. Pod koniec 2022 r. wskaźnik ten osiągnął poziom 52% - mówi Bakhrom Babayev

Ambasador Republiki Uzbekistanu w Polsce.

Największe targi tekstylne Azji Centralnej

Taszkencki Tydzień Tekstylny odbyły się w UzExpoCenter, a udział w jej otwarciu wzięli przedstawiciele korpusu dyplomatycznego, organizacji międzynarodowych, firm tekstylnych i pokrewnych z Niemiec, Chin, Turcji, Indii, Bangladeszu, Pakistanu,Iranu, Tadżykistanu, Korei i Białorusi.

Po inauguracji wystawy goście mieli okazję udziału w briefingu prasowym poświęconemu otwarciu po raz pierwszy w historii Taszkienckiego Tygodnia Tekstylnego pawilonu niemieckiego. Zaprezentowane zostały w nim najnowsze technologie i urządzenia do produkcji tekstyliów, a także produkty wielu niemieckich firm. Niemcy są jednym z głównych europejskich odbiorców uzbeckich produktów włókienniczych, a firmy z tego kraju bardzo mocno angażują się w dostarczanie wiedzy z zakresu know-how, technologii i urządzeń dla tutejszych producentów tekstyliów.

Przedsiębiorczość społeczna i zrównoważony rozwój

Wydarzeniem specjalnym Taszkienckiego Tygodnia Tekstylnego było Forum „Przedsiębiorczość Społeczna w Przemyśle Tekstylnym”, z udziałem Przewodniczącej Senatu - Tanzili Narbajewej, Wicepremiera - Zh. Khodzhaeva, koordynatora ONZ - Consuelo Vidal Bruce i dyrektora generalnego Międzynarodowej Federacji Producentów Tekstyliów (ITMF) - Christiana Schindlera.

- Podczas wystąpień poruszono kwestie społecznej odpowiedzialności biznesu w branży tekstylnej, ochrony praw pracowniczych i poprawy warunków pracy oraz zrównoważonej produkcji. Duże zainteresowanie wzbudziło seminarium „Kobieta biznesu w branży tekstylnej”. W Forum wzięło udział około 200 uczestników z 20 krajów – mówi Nodira Alikhanova z Uzbeckiego Stowarzyszenia Przemysłu Włókienniczego i Odzieżowego.

Duże zainteresowanie wzbudził panel dyskusyjny z udziałem przedstawicieli UNECE (Europejskiej Komisji Gospodarczej – jednej z komisji regionalnych ONZ), podczas którego dyskutowano nad zagadnieniami wprowadzania technologii cyfrowych do procesów produkcyjnych i zarządzania przedsiębiorstwem, które mogą znacząco podnieść efektywność i jakość produkcji, poprawić warunki pracy oraz chronić prawa pracowników. Jedną z głównych korzyści płynących z cyfryzacji jest możliwość zapewnienia przejrzystości łańcucha dostaw.

Cywilizowanie pracy w sektorze tekstylnym

Dyskusje prowadzone na Forum i w trakcie seminariów zostały skonkretyzowane w formie podpisanych porozumień z udziałem przedstawicieli władz rządowych, uzbeckiego Stowarzyszenia Producentów Wyrobów Tekstylnych Uztekstilprom, a związkami zawodowymi, przedstawicielami Międzynarodowej Organizacji Pracy oraz krajowymi i międzynarodowymi organizacjami dbającymi o podnoszenie standardów produkcji. Ich celem jest m.in. realizacja ochrony praw pracowniczych, przestrzeganie zakazu korzystania z pracy dzieci, prowadzenie produkcji zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju oraz wprowadzenie przejrzystości produkcji dzięki zastosowaniu technologii cyfrowych. Działania te mają na celu otwarcie nowych światowych rynków zbytu dla uzbeckich tekstyliów.

Jerzy Niemociński

Źródło: Agencja Informacyjna