Tajemnice zabytków w Wiltshire

Pierwotnie wykorzystywano je jako zagrody dla bydła a następnie, wraz z ich rozbudową, jako warownie lub miejsca spotkań oraz wymiany handlowej. Z czasem coraz bardziej wyrafinowane konstrukcje zaczęły służyć zupełnie innym – religijnym celom.

Około 150 km na zachód od Londynu oraz 30 km na północ od Stonehenge znajduje się największy na świecie megalityczny krąg, otaczający całą wioskę Avebury. Ta ogromna konstrukcja obejmuje obszar 11,5 hektara. Składa się

z kolistego ziemnego nasypu o średnicy 425 m oraz wysokości 6 m, wyłożonego kredowymi blokami i otoczonego fosą, niegdyś wypełnioną wodą. Początkowo ten najbardziej tajemniczy, i w dalszym ciągu niezgłębiony przez archeologów, kompleks kamiennych kręgów tworzyło ponad 150 olbrzymich, niepodanych obróbce głazów.

Neolityczną konstrukcję w Avebury wzniesiono najprawdopodobniej między 2600 a 2500 rokiem p.n.e Całość stanowiło kilka kamiennych pierścieni usytuowanych na osi północ-południe, otoczonych zewnętrznym kręgiem, który tworzyło 98 ogromnych głazów ustawionych w odległości dziesięciu metrów od siebie. Północny okrąg składał się z dwóch koncentrycznych pierścieni – zbudowanych

z 12 i 27 kamieni. W jego centrum zaś znajdowały się trzy ogromne głazy. Z kolei w samym środku południowego kręgu stał mierzący 6 metrów obelisk. Na początku XVII wieku budowlę odkrył antykwariusz William Stukeley, który zidentyfikował ją jako pradawną świątynię Druidów. W wyniku prowadzonej w XIV wieku i wcześniej przez władze kościelne walki z pogańskimi wierzeniami jak również późniejszej działalności okolicznych farmerów z ponad stu głazów pozostało jedynie 36.

Budowa Avebury trwała ponad 200 lat. Ogromne głazy mierzące między 2,5 a 6 metrów i ważące nawet do 40 ton transportowano przez ponad dwie mile z kamieniołomu. Następnie postawiono je w pionie umocowując w dołkach liczących sobie od kilkunastu do kilkudziesięciu centymetrów. W sumie do skonstruowania świątyni posłużyło ponad 200 000 ton kamieni, które zostały odłupane od skały macierzystej przy użyciu bardzo prostych narzędzi.

Niektórzy archeolodzy zgadzają się z odkryciem dr Williama Stukeley’a i uważają, że początkowo cała konstrukcja w Avebury miała przypominać węża przechodzącego przez okrąg, dawny alchemiczny symbol. Jego tułów symbolizowały szerokie na 15 metrów i długie na 2,5 km aleje ciągnące się  przez otaczające budowlę pola. Na końcu każdej drogi znajdował się niewielki kamienny krąg, oznaczający głowę i ogon węża. Przypuszcza się, iż Avebury stanowiło centrum kultu pradawnych mieszkańców Wysp lub nawet całej Europy. Do dziś każdy może chłonąć bez żadnych ograniczeń tajemniczą atmosferę pradawnej świątyni.

Silbury Hill

Kurhany i ziemne kopce grobowe można znaleźć w całej Wielkiej Brytanii. Istnieją nawet teorie, wedle których wiele kamiennych monolitów było pierwotnie przykrytych ziemią. Silbury Hill jest największym sztucznym wzgórzem w Europie, mierzącym prawie 40 metrów i zajmującym powierzchnię dwóch hektarów. Według obliczeń archeologów usypanie takiego wzniesienia wymagało 18 milionów godzin pracy. Płaski wierzchołek pagórka ma średnicę 30 metrów. Kopiec budowano w dwóch fazach. Już po rozpoczęciu konstrukcji zdecydowano się powiększyć wzniesienie. Składa się ono ze schodów wypełnionych kredą, a następnie wygładzonych.

Zgodnie z ludowymi podaniami miejsce to zostało usypane jako kurhan króla zwanego Silą. W jego wnętrzu miała ponoć znajdować się naturalnych rozmiarów złota figura przedstawiająca władcę na koniu w pełnym rynsztunku bojowym. Inna legenda głosi, że kopiec Silbury Hill jest dziełem diabła, który chcąc ukarać mieszkańców miasteczka Marlborough został przechytrzony przez księdza

z pobliskiego Avebury i wysypał ziemię w niewłaściwym miejscu. 

Jednak, kilkukrotnie powtarzane badania archeologiczne nie ujawniły żadnych wewnętrznych konstrukcji, znaczących zabytków ani miejsc pochówku. Natomiast pozwoliły one na bardziej precyzyjne określenie daty rozpoczęcia budowy. Dziś wiemy, że wzgórze Silbury Hill zostało usypane najprawdopodobniej około 2660 roku p.n.e. w pierwszym tygodniu sierpnia, w okresie celtyckiego festiwalu Lugnasadh rozpoczynającego okres zbiorów.

Pod koniec XIX wieku Moses Cotsworth, propagator reformy kalendarza uznał, że kopiec Silbury Hill pełnił funkcję gigantycznego zegara słonecznego pozwalającego dokładnie określić pory roku oraz wyznaczyć prawdziwą długość roku słonecznego. Wyliczył on, że postawiwszy na szczycie wzgórza 29 metrowy drewniany słup jego cień w dniu przesilenia zimowego wskaże miejsce, w którym znajduje się ważny znak. Eksperyment przeprowadzono i rzeczywiście w miejscu wskazanym przez cień znaleziono kilka interesujących przedmiotów. Mimo licznych badań  dotyczących kamiennego kręgu w Avebury oraz kopca Silbury Hill w dalszym ciągu pozostają one jednymi

z najbardziej niezgłębionych dzieł człowieka z okresu neolitu.  

Dalsze informacje

Dalsze informacje o hrabstwie Wiltshire i Wielkiej Brytanii w internecie: www.visitbritain.com/pl oraz na stronie www.visitwiltshire.co.uk