Glasgow - miasto kultury

„Tu kulturę łyka się całymi garściami, często za przysłowiową złotówkę, a czasem nawet za darmo. Niezliczone ilości muzeów i galerii zachęcają turystów bezpłatnymi wejściami. Z kolei centrum, gęsto zabudowane wiktoriańskimi domami, tętni życiem o każdej porze dnia i nocy. Znane jako szkocka stolica dobrego smaku, z licznymi kawiarniami w stylu art deco, modnymi sklepami, pasażami handlowymi czy nocnymi klubami, Glasgow zachwyca niejednego przyjezdnego” – mówi Piotr Hlawiczka z Brytyjskiej Centrali Turystyki VisitBritain. Niegdyś znane jako miasto przemysłowe, które rozkwitło dzięki przedsiębiorczości i handlowej smykałce jego mieszkańców stało się sławne dzięki arcydziełom słynnego szkockiego architekta i projektanta Charlesa Renniego Mackintosha. Choć wizerunek Glasgow rysują monumentalne budowle wzniesione w XVIII wieku to właśnie liczne domy, kafejki czy budynki użyteczności publicznej w stylu Mackintosh są tym co ciekawi i przyciąga turystów przybywających tu z różnych zakątków świata. Dodatkowym walorem tego niezapomnianego, tętniącego kulturą i sztuką miasta jest położenie nad rzeką Clyde, po której kursują stateczki Clyde Waterbus lub parostatki, aż do ujścia w Greenock.

Na początku lat 90-tych Glasgow uzyskało miano Europejskiego Miasta Kultury, a w 1999 roku nadano mu przydomek brytyjskiego Miasta Architektury i Stylu doceniając jego olśniewającą architekturę. To właśnie tu znajdują się najważniejsze dla szkockiego życia kulturalnego instytucje takie jak Szkocka Opera i Balet, jak też Królewska Szkocka Narodowa Orkiestra czy wspaniała kolekcja dzieł sztuki przekazana miastu przez Williama Burrell’a.

Przeszłość

Pierwsza osada miejska powstała tu w VI wieku, kiedy to założone zostało nad rzeką Clyde biskupstwo, odnowione następnie przez Dawida I na początku XII wieku. Wtedy też Glasgow otrzymało prawa miejskie, a w XV wieku powstał tu jeden z najstarszych uniwersytetów na Wyspach. Rozwój transatlantyckiej działalności handlowej w XVIII wieku umożliwił jego rozbudowę oraz inwestycje. W tym okresie wzniesiono w Glasgow mnóstwo wspaniałych budowli w wiktoriańskim stylu, zbudowano port towarowy gdzie przywożono olbrzymie ilości tytoniu importowanego ze Stanów Zjednoczonych a następnie cukru. Pojawiły się też pierwsze szkockie fortuny. W epoce wiktoriańskiej liczba ludności zwiększyła się dziesięciokrotnie, a władze miasta zaczęły na potęgę inwestować w budynki użyteczności publicznej. Zwiedzając centrum Glasgow warto zwrócić uwagę na Hutcheson Hall, elegancki, zwieńczony iglicą budynek wzniesiony 1802 roku czy znajdujący się przy ulicy Ingram wiktoriański gamach Corinthian, będący siedzibą banku a następnie Sądu Najwyższego. Obecnie mieszczą się w nim liczne restauracje, kafejki czy puby. Ciekawy jest również Trades House, wybudowany jako siedziba dla gildii

i stowarzyszeń handlowych, których liczne herby można do dziś podziwiać na meblach, ścianach jak również wkomponowane w mieniące się setkami kolorów witraże.

Golden Z 

Glasgow przyciąga nie tylko miłośników sztuki i kultury, ale również fanów zakupów. Wzdłuż szerokich deptaków stoją przepiękne, wybudowane z pomarańczowego piaskowca kamienice lub złocisto szare  budynki. Zaułki i ulice starego miasta najprzyjemniej zwiedzać wieczorem gdy uroku i tajemniczości dodają im liczne podświetlenia. Przy ulicach Sauchiehall, Argyle i Buchanan ciągną się niezliczone sklepy, sklepiki, butiki oraz większe centra handlowe takie jak Buchanan Galleries czy Princes Square.

Szlakiem Charlesa Renniego Mackintosha

Najbardziej charakterystycznym dla Glasgow stylem architektonicznym jest odmiana art nouveau stworzona przez znanego szkockiego architekta, projektanta i artystę Charlesa Renniego Mackintosha. Wśród budowli zaprojektowanych przez niego znajdują się, zarówno budynki użyteczności publicznej takie jak Szkoła Sztuki (Glasgow School of Art.) czy Publiczna Szkoła Męczenników (Martyrs' Public Schhool) jak też domy prywatne oraz herbaciarnie. Najbardziej popularna i często odwiedzana przez turystów to Willow Tea Rooms przy ulicy Sauchiehall. Już fasada tego przepięknego budynku daje nam przedsmak tego co zobaczymy w środku. Oryginalne wnętrze, wyposażone w meble zaprojektowane przez Mackintosha pozwalają w pełni cieszyć się smakołykami serwowanymi w herbaciarni. 

Wędrówkę szlakiem słynnego szkockiego architekta najlepiej jednak zacząć wspinając się po krętych schodach wiodących na sam szczyt latarni morskiej (the Lighthouse), z której rozpościera się przepiękny widok na Glasgow. Obecnie w budynku mieści się Szkockie Centrum Architektury, Sztuki

i Wzornictwa, gdzie znajdują się oryginalne przedmioty, makiety budynków oraz interaktywne ekrany, na których wyświetlane są detale oraz historia powstawania poszczególnych gmachów Mackintosha.

Ciekawe są również meble zaprojektowane przez tego sławnego artystę, w których widoczny jest wszechobecny wpływ japońskiego wzornictwa, uproszczonego i pozbawionego ornamentyki. Charakterystyczne w jego meblach są zdobienia inspirowane japońskim podziałem płaszczyzny ścian na kwadraty. Takie właśnie harmonijne zaprojektowane wnętrze można podziwiać w Hill House.

Festiwal Mackintosha

Między 19 sierpnia a 30 września 2006 roku odbędzie się Festiwal Mackintosha (Glasgow Mackintosh Festiwal) - najważniejsze wydarzenie artystyczne w Szkocji, będące częścią całego programu, którego głównym celem jest wpisanie Glasgow na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Właśnie w tym okresie wszystkie rzadko eksponowane dzieła szkockiego architekta zostaną wystawione, łącznie z rysunkami niezrealizowanych projektów tak by umożliwić zainteresowanym dokładne prześledzenie rozwoju jego twórczości. W ramach festiwalu organizatorzy zaproszą do uczestnictwa w warsztatach edukacyjnych oraz specjalnie przygotowanych wycieczkach po magicznym świece tego wielkiego artysty.

Posiadłość Polloków i Glasgow Green

Miłośnicy sztuki wybierający się Glasgow powinni również odwiedzić posiadłość Polloków gdzie mieści się przepiękny pałac (Pollok House) z zachwycającą kolekcją hiszpańskiej sztuki użytkowej jak również obrazami takich geniuszy jak El Greco czy Goya. Zaś w oddzielnym budynku, wzniesionym w latach 80-tych ubiegłego stulecia, znajduje się bogaty zbiór dzieł sztuki zgromadzony przez zamożnego armatora sir Williama Burrella, który zdecydował się przekazać miastu całą swoją kolekcję. Zawiera ona ponad 9000 eksponatów z różnych epok i krajów. Wśród nich można znaleźć średniowieczne gobeliny, witraże i angielskie, dębowe meble jak również płótna takich mistrzów jak Degas i Cezanne czy modernistyczne rzeźby Epstina i Rodina. Zachwyt budzą artefakty ze starożytnego Egiptu, Grecji, Chin czy Rzymu oraz liczne dzieła islamskiej sztuki. Kilkusetletnie elementy architektury jak choćby łuki z zniszczonych już średniowiecznych warowni wpleciono w konstrukcję budynku wybudowanego na potrzeby kolekcji Burrella.

Posiadłość Polloków, oddalona nieco od centrum Glasgow, pozwala wczuć się w sielską atmosferę panującą w osiemnastowiecznych rezydencjach. Roztaczający się wokół piękny park to doskonałe miejsce by odpocząć i zaczerpnąć tchu przed dalszą, fascynującą wycieczką po urokliwych zakątkach Glasgow. Na chwile relaksu idealnie nadaje się również najstarszy publiczny park w Wielkiej Brytanii, założony w 1178 roku  - czyli Glasgow Green. To właśnie tu mieści się muzeum historii społecznej oraz dziejów klasy robotniczej w Pałacu Narodów. Budowlę otaczają przepiękne Ogrody Zimowe, gdzie wśród tropikalnych drzew można posłuchać koncertów czy też skosztować lokalnych specjałów w okolicznych kawiarenkach.  

Więcej informacji: www.visitbritain.com/pl