Plan ochrony Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd przewiduje ochronę wartościowych terenów Jury Krakowsko-Częstochowskiej m.in. przed niekontrolowaną zabudową, wydobyciem surowców czy zarastaniem cennych łąk przewiduje. Cały park krajobrazowy obejmuje ok. 600 km kw., w tym w woj. śląskim blisko 480 km kw. (pozostała część leży w woj. małopolskim).
Dokument ma być podstawą działań chroniących walory parku przez najbliższych 20 lat.
Wśród zagrożeń dla tego terenu plan wymienia m.in. zanikanie cennych stanowisk i siedlisk rzadkich roślin i zwierząt. Następuje to np. poprzez zarastanie tzw. muraw kserotermicznych, czyli roślinności ciepłolubnej oraz ekspansję niepożądanych gatunków roślin. Odpowiedzią mają być m.in. działania związane np. z czynną ochroną takich terenów (wycinka, odkrzaczanie) oraz promocja określonego typu rolnictwa, np. hodowli owiec i kóz.
Poważnym zagrożeniem dla walorów krajobrazowych tego terenu jest nielegalne wydobycie surowców naturalnych – piasku i wapienia. W niektórych miejscach Jury, np. w rejonie Zawiercia, rozkopano w ten sposób znaczne obszary. Prócz ścigania tego typu procederu, plan zakłada m.in. rekultywację dotychczasowych wyrobisk i dopuszczanie hobbystycznego pozyskiwania skamielin – w wyznaczonych miejscach.
Plan zakłada też walkę z chaotycznym, często nielegalnym budownictwem mieszkaniowym i rekreacyjnym oraz uporządkowanie aktywności sportowej i rekreacyjnej na chronionych obszarach. Jako konieczność wskazano wyeliminowanie niszczącego zbocza, murawy i lasy nielegalnego ruchu samochodowego, a także walkę z parkowaniem samochodów w lasach – co szczególnie widać w czasie weekendów.
Niekorzystne dotąd dla walorów parku zmiany związane z planową gospodarką leśną mają być – zgodnie z przyjętym planem – konsultowane z pracownikami Zespołu Parków Krajobrazowych Woj. Śląskiego.
Powstrzymaniu zanikania terenów podmokłych i ochronie wód oraz czystości środowiska służyć ma odpowiednia działalność miejscowych samorządów (mała retencja, retencja naturalna, zadrzewienia i zakrzewienia ochronne, dalsza budowa kanalizacji i oczyszczalni, likwidacja nielegalnych wysypisk, edukacja w zakresie gospodarki odpadami). Postulowana jest też dbałość, aby na terenie parku nie umieszczać zaburzającej krajobraz infrastruktury (jak sieci energetyczne, maszty i wieże telekomunikacyjne).
Twórcy planu zidentyfikowali też konflikt interesu między celami ochrony na terenie parku a świadomością ekologiczną mieszkańców. W tym kontekście zaplanowano program edukacji pod kątem zrozumienia wspólnoty interesów, a także możliwości czerpania korzyści z turystyki.
poleca:
