Bawaria - kraina domów zdobionych pięknymi malowidłami

Z reguły są to malowidła o tematyce religijnej, ale na części z nich widnieją też sceny z bajek, polowań, a także codziennego życia mieszkańców regionu. Kolebką tego typu malarstwa fasadowego zwanego „Lüftlmalerei” jest niewielka miejscowość Oberammergau, leżąca w powiecie Garmisch-Partenkirchen w Górnej Bawarii. Zlokalizowana jest ona nad rzeką Ammer u podnóża góry Kofel, w pięknym otoczeniu Parku Przyrodniczego Ammergauer Alpen.

Urocze Oberammergau

W Oberammergau dominuje typowa bawarska zabudowa - piętrowe lub dwupiętrowe białe domy ze spadzistymi dachami, drewnianymi balkonami, okiennicami, a często także z dużymi drewnianymi krzyżami wiszącymi na frontowych ścianach. Elewacje wielu budynków ożywiają kolorowe malowidła tzw. Lüftlmalerei. Nazwa ta wywodzi się od określenia „beim Lüft” - co można przetłumaczyć jako „na powietrzu” i odnosi się do sposobu zdobienia zewnętrznych ścian domów przez tutejszego malarza fasad Franza Zwincka (1748-1792).

Kolorowe obrazy na elewacjach powstają przez nałożenie farby na świeży wapienny tynk. Dzięki temu farba zachodzi w reakcję z tynkiem, wnika w głąb jego struktury, przez co malowidła są trwalsze i odporne na warunki atmosferyczne.

Kiedy chodzi się po Oberammergau, to odnajduje się wiele domów ozdobionych malowidłami Franza Zwincka. Obiektem, który zwraca największą uwagę, jest „Dom Piłata” mieszczący się przy ulicy Ludwig-Thoma-Strasse 10.

Ten sposób malowania domów szybko stał się popularny nie tylko w Bawarii, ale również w Tyrolu.

W Oberammergau uwagę zwraca również duża ilość sklepów z rzeźbionymi w drewnie figurami świętych, scenkami religijnymi i szopkami, które wzbudzają podziw zarówno pod wielkości, jak i kunsztu wykonania. Wynika to z faktu, że w miejscowości tej działa szkoła rzeźbiarstwa w drewnie. Nic więc dziwnego, że snycerstwo nie należy tu do ginących zawodów. Wręcz przeciwnie. W okolicy istnieje wielowiekowa tradycja zawodowego rzeźbienia w drewnie.

Katolicka Bawaria

Religijna tematyka malowideł na fasadach domów oraz rzeźb nie powinna dziwić. Wszak Bawaria to chyba najbardziej katolicki kraj związkowy Niemiec. Katolicy zawsze byli tu dominującą grupą wyznaniową. Obecnie ok. 55% mieszkańców Bawarii deklaruje, że jest katolikami. Stosunkowo niedawno było ich jeszcze więcej. W 1970 r. stanowili oni ok. 70% ludności.

Oberammergau słynie nie tylko z malowideł na domach, ale również z tego, że od 1634 r. miejscowa ludność wystawia Misterium Męki Pańskiej, przedstawiające sceny z życia i śmierci Jezusa Chrystusa. Prezentowane co 10 lat przedstawienia ogląda w ostatnich dekadach po pół miliona widzów. Zaplanowana na 2020 r. Pasja Męki Pańskiej została przełożona z powodu pandemii koronawirusa na 2022 rok. Od 14 maja do 2 października wystawione zostaną 103 przedstawienia Misterium.

W miejscowości Altötting położonej również w Górnej Bawarii znajduje się jedno z najważniejszych w Europie sanktuariów kultu maryjnego, które od 1489 r. jest celem pielgrzymek, a pobliska wieś Marktl znana jest z tego, że urodził się tu Joseph Ratzinger, późniejszy Papież Benedykt XVI.

Jerzy Niemociński